Obciążanie sadownika opłatami za usuwanie drzew

Czy usunięcie drzew pod budowę szklarni jest zwolnione z opłaty za usuniecie drzew i krzewów? Jaka jest praktyka organów gminy wydających takie zezwolenia?

Za usuwanie drzew pod szklarnię gmina powinna pobierać opłaty. Szklarnia bowiem to budynek gospodarczy.

Gdy sadownik prowadzi działalność gospodarczą
Nie nalicza się opłat za usunięcie drzew i krzewów, jeśli osoba fizyczna uzyskała zezwolenie na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej (art. 86 ust. 1 pkt 2 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody; t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 627 ze zm.; dalej: OchrPrzyrodU). Zatem należy zadać pytanie: czy prowadzenie gospodarstwa sadowniczego to prowadzenie działalności gospodarczej? Przytoczę tu wyrok Naczelnego Sądu administracyjnego, w którym sąd ten stwierdza, że prowadzenie gospodarstwa rolnego (sadowniczego) ma charakter zarobkowy, zorganizowany i ciągły co przesadza o tym, że to również jest prowadzenie działalności gospodarczej (uchwała składu 7 sędziów z 2 kwietnia 2007 r., sygn. akt II OPS 1/07). Dlatego należy przyjąć, że sadownika powinna obciążać gmina opłatami za usunięcie drzew. Nie jest bowiem tak, że uzyskują oni w każdym przypadku zezwolenie na usunięcie drzew na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą, skoro za taką działalność uznaje się działalność wytwórczą w rolnictwie (prowadzenie gospodarstwa sadowniczego/rolnego).

Cele niezwiązane z działalnością gospodarczą
Jak rozróżnić, kiedy sadownik uzyskuje zezwolenie na cele związane z prowadzeniem działalności sadowniczej (rolniczej), a kiedy na cele z nią niezwiązane? Przykładowo usunięcie drzew pod budowę budynków gospodarczych, tj. stodoły, szklarni czy budowę drogi dojazdowej do sadu, ale także w celu uprawiania gruntu należy uznać za związane z wykonywaniem działalności gospodarczej i w tych przypadkach gmina powinna naliczyć opłaty za usuwanie drzew i krzewów. Za niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej należy uznać usunięcie drzew przez sadownika w celu np. rozbudowy domu.

Przypadki postępowania gmin
Jeśli celem wycinki jest:
przywrócenie gruntów nieużytkowanych rolniczo (sadowniczo) do użytkowania – ustawodawca (z także gmina) zwalnia sadownika od opłat za wycinkę jedynie w takim zakresie, w jakim wycinka ta dotyczy drzew o nieznacznych obwodach (poniżej 75 lub 50 cm obwodu w zależności od gatunku drzewa), bądź krzewów w wieku poniżej 25 lat; za pozostałe gmina powinna naliczyć opłatę (86 ust. 1 pkt 7 i 8 OchrPrzyrodU);
chęć użytkowania rolniczego (sadowniczego) gruntów (ich uprawiania i uzyskiwania z tego tytułu dochodów) – nie zachodzi podstawa do nie naliczania przez gminę opłat sadownikowi za wycinkę, o której mowa w art. 86 ust. 1 pkt 2 OchrPrzyrodU.
Do 15 marca 2015 r. sadownicy wnosząc o wycinkę, mogli powoływać się na chęć utrzymania drzew w dobrej kulturze rolnej celem uzyskania płatności w ramach wsparcia bezpośredniego – wówczas zwalniano ich z opłat (nawet gdy występowali z wnioskami o usunięcie drzew o np. 100 cm pniach). Obecnie obowiązujące w tym zakresie rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 9 marca 2015 r. w sprawie norm w zakresie dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (Dz.U. z 2015 r., poz. 344 z późn. zm.) już nie przewiduje analogicznych regulacji. Sadownik nie powinien się już zatem powoływać we wniosku o zezwolenie na usunięcie drzew na cel ich utrzymania w dobrej kulturze rolnej, bo nie uzyska zwolnienia z opłaty.

Reasumując
Należy przyjmować, że jeśli sadownik uzyskuje zezwolenie na wycinkę w związku z prowadzoną działalnością wytwórczą w rolnictwie (sadownictwie), stanowi to uzyskanie zezwolenia na cele związane z działalnością gospodarczą i brak jest podstaw do zwolnienia go z opłat za wycinkę.