Wskazówki - wzrost zawiązków cz. IV
W najbliższym okresie należy pamiętać o prawidłowym przygotowaniu owoców do przechowywania. Z jednej strony więc należy pamiętać o chorobach fizjologicznych takich jak: Gorzka Plamistość Podskórna i Rozpad mączysty, z drugiej zaś o chorobach pochodzenia grzybowego: Gorzka zgnilizna jabłek, Szara pleśń (Sucha zgnilizna przykielichowa lub Miękka zgnilizna), Mokra zgnilizna jabłek, Brunatna zgnilizna jabłek czy Parch przechowalniczy. W przypadku pierwszej grupy chorób fizjologicznych decydujące są dwa czynniki: stosunek K : Ca (zawartość w owocach) i termin zbioru. Stosunek K : Ca: jeśli jest wyższy od 30 to owoce odmian podatnych na GPP i RM bardzo źle się przechowują! (praktycznie po miesiącu przechowywania straty już są bardzo duże! Jeśli jest on niższy od 30 to owoce są bardziej jędrne i dłużej je można przechować. Należy pamiętać o tym że jędrność owoców jest bardzo mocno uzależniona od cech danej odmiany (wyższą jędrność ma np. Ligol, a niższą np. Szampion)! Odmiany o genetycznie niższej jędrności owoców muszą być intensywniej dokarmiane Ca!
Drugim czynnikiem determinującym długość okresu przechowywania owoców jest termin ich zbioru! Każda odmiana powinna być zebrana w czasie jej dojrzałości zbiorczej, czyli zanim zostaną zainiciowane procesy wiązania etylenu przez owoce! Po tym momencie proces ten jest autokatalityczny, czyli samo napędzajacy się i nie ma możliwości jego powstrzymania! Dlatego tak istotny jest termin zbioru, a raczej sposób jego wyznaczania: jedyną z pośród metod wyznaczania terminu zbioru, którą można zastosować w każdym z gospodarstw jest wykonanie testu skrobiowego. Niżej podaję zakresy indeksu skrobiowego dla poszczególnych odmian jabłek:
Inną metodą określania terminu zbioru (możliwą do wykonania niemal w każdym gospodarstwie jest pomiar jędrności owoców. Poniżej podaję Zakresy jędrności (wg Rutkowskiego) dla jabłek podczas zbioru:
Choroby grzybowe: Gorzka zgnilizna jabłek: (patogen: Pezicula) Podatne odmiany pochodzące od Koksy Pomarańczowej lub Golden Deliciousa, a więc GD, Gala, Pinova, Topaz, Katia, Fiesta, Szampion, Rubin, Jonagold. Zarodniki grzyba ze zrakowaceń na krótkopędach, gałęziach i przewodniku przemieszczają się z kroplami deszczu.
Szara pleśń (sucha zgnilizna przykielichowa lub miękka zgnilizna) Choroba, której zwalczanie przeprowadzamy jedynie w czasie kwitnienia! Odmiany podatne to: Gloster, Ligol, Elstar, Cortland i Gala.
Mokra zgnilizna jabłek: (ulegają jej głównie jabłka uszkodzone w czasie zbioru. Grzyb wnika poprzez skaleczenia skórki (później koncentryczne siwe skupiska a w tkance owocu patulina!)
Brunatna zgnilizna jabłek: owoce całe czarne. Pojawia się głównie sadach bardzo długo nie opryskiwanych i na owocach uszkodzonych przez szkodniki!
Rejestrację posiadają preparaty:
1. Na 4 i 2 tygodnie przed zbiorem Bellis 38 WG (25,2% boskalidu i 12,8% piraklostrobiny) 0,8kg/ha;(7dni karencji)
2. Na 2 i 1 tygodzień przed zbiorem Switch 62,5 WG (375g cyprodynilu + 250 g fludioksonilu) dawka 0,75 kg/ha; (3 dni karencji)
3. Na 4 i 2 tygodnie przed zbiorem Topsin M 500 SC w dawce 1,5l/ha (14 dni karencji)
4. Na 3 i 1 tydzień przed zbiorem Armicarb SP 5kg/ha (stosować samodzielnie!)
5. Na 3 i 1 tydzień przed zbiorem 0,45 kg/ha Geoxe WG (50% fludioksonilu) (3 dni karencji)
6. Na 3 i 1 tydzień przed zbiorem 0,5 kg/1 metr wysokości korony Boni Protec. (0 dni karencji)
7. Na 4 i 2 tygodnie przed zbiorem: Zato 50 WG we dawce 0,2 kg/ha (14 dni karencji).
Możliwe są też programy mieszane!
Postępowanie z owocami po zbiorze: Owoce zbieramy w dni o różnej temperaturze! Jeśli w dniu zbioru w cieniu jest 240C, to owoce zbierane w południe nagrzewają się nawet do 360C, a urządzenia chłodnicze obliczone są na temperaturę wsadu 14-180C! Gdy bezpośrednio z sadu ustawiamy je w komorach, gdzie histereza ustawiona jest na od 5 do 80C, to owoce zostają przeziębione! Są one owocami klimakterycznymi, co oznacza, że przy różnicy większej jak 80C zawsze powstają jakieś uszkodzenia! W tym przypadku po wyjęciu z komory będą miały „czekoladkę” na skórce!
DRUGĄ PRZYCZYNĄ WYSTAPIENIA „CZEKOLADKI” NA JABŁKACH” jest przeznaczanie do długiego przechowywania jabłek zebranych po nocy z przymrozkiem poniżej -30C. Takie jabłka należy jak najszybciej sprzedać!
TRZECIA PRZYCZYNĄ JEST NIEWŁAŚCIWE USTAWIENIE SKRZYŃ W KOMORZE! Skrzynie należy tak ustawiać by pomiędzy dwoma rzędami skrzyń była przerwa 20-30 cm i następne dwa rzędy i kolejna przerwa. Ustawienie skrzyń musi umożliwiać dobre mieszanie powietrza przez wentylatory!
Nadal aktualne są wskazówki dotyczące zwalczania mszyc. W sadach, w których obserwuje się występowanie mszyc (przy licznej populacji) należy wykonać zwalczanie (np. Actara 25 WG (21), Apacz 50 WG (21); Calypso 480 EC (14); Mospilan 20 SP (14) czy Pirimor 500 WG (7); Agro Pirymikarb 500 WG (7); Acetamip 20 SP (14); Scorpion 20 SP (14) czy Teppeki50 WG 21). Zarejestrowane są też Afik (0,3%); Agricolle (0,3-0,6%); Agritrap Foliar (0,3-0,6%) czy Siltac EC (0,1-0,2%).
Zabieg należy wykonać dużą ilością wody (1000l/ha), koniecznie z zużyciem zwilżacza Silvet lub Super Zwilżacz (150 ml/1000 l wody). Zapewnia to lepsze rozprowadzenie i szybsze pobranie preparatu, a co się z tym wiąże wyższą jego skuteczność!
Nadal aktualne są wskazówki dotyczące Systematycznego kontrolowania liczebności przędziorków i pordzewiaczy. W sadach, w których przekroczony jest próg zagrożenia ekonomicznego (4 szt. przędziorka średnio na liść lub 40 szt. pordzewiaczy) konieczne jest ich zwalczanie Można zastosować jeden z akarycydów np. Envidor 240 S.C-0,4l/ha (14)., Nissorun 050 EC-0,9l/ha (30); Ortus 05 SC-1-1,5l/ha (21), Vege 240 SC 0,4l/ha (14) lub Afik (0,3%) lub Agricolle (0,6%) lub Agritrap Foliar (0,6%).lub Siltac EC (0,1-0,2%).
Owocówki (II pokolenie owocówek i II pokolenie zwójkówek) –
W pułapki feromonowe: Zabieg należało wykonać 30.07 - 02. 08.2014 roku i powinien on zabezpieczyć owoce przed uszkodzeniami przez tę grupę szkodników. . W okolicach 15- 20 sierpnia należy systematycznie obserwować odłowy w pułapki feromonowe motyli drugiego pokolenia zwójki siatkóweczki i w związku z tym należy codziennie sprawdzać pocztę elektroniczną, a po otrzymaniu komunikatu wykonać zabieg ochronny jednym z preparatów:Coragen 200 SC (14) w dawce 0,125-0,175 l/ha lub Runner 240 EC (14) w dawce 0,40l/ha lub Rumo 30 WG (7) w dawce 0,17-0,2 kg/ha lub Steward 30 WG (7) w dawce 0,17 - 0,2kg/ha lub Affirm 095 SG (3) w dawce od 2,5-3,0 kg/ha.
Wskazówki dot. nawożenia dolistnego:
-Wszystkie sady jabłoniowe (odmiany jesienne i późnojesienne) należy na 4 i na 2 tygodnie przed zbiorem zasilić nawozem fosforowo – wapniowym (Folicare fosforowo-wapniowy; Senifos; Kalcifos lub Rosafos) w stężeniu od 0,5 do 1 %.lub Maximus extra P-K 3-5 kg; lub foliq fosforowy 4l/ha. Zabieg ten znacznie poprawia wybarwianie owoców. W celu równoczesnego wzbogacenia owoców w wapń oraz poprawy ich wybarwienia można zastosować na 4 i na 2 tygodnie przed zbiorem Goёmar Colorado w dawce po 5l/ha lub Fertileader Elite 3l/ha+ Fertileader Axis 3l/ha lub Tecamin Brix 2-3l/ha lub Sweet.2l/ha.
SŁABO WYBARWIAJACE SIĘ SORTY JONAGOLDÓW NA 5-6 TYGODNI PRZED ZBIOREM MOŻNA OPRYSKAĆ 150 ml/has AGRSTYMU- ale nie później!
Należy również pamiętać o zasileniu doglebowym (na 6 do 8 tygodni przed planowanym zbiorem) saletrą potasową lub potasowo-wapniową w ilości 100-120 kg/ha Zabieg ten zwiększy wydatnie wielkość owocu, poprawi jego wybarwienie i smak, poprawi kondycję pąków kwiatowych na rok przyszły oraz zdefoliuje chwasty w pasach herbicydowych. Taki sam zabieg należy wykonać w sadach śliwowych. Po zbiorze należy wysiać 100-150 kg saletry wapniowej na 1 ha.
III. Zabiegi pielęgnacyjne:
1. Cięcie letnie długopędów odmian zbieranych za 4-6 tygodni! (Rola cięcia)!
2. W sadach czereśniowych, wiśniowych, śliwowych, brzoskwiniowych i morelowych tuż po zbiorach Przystąpić do cięcia drzew. W sadach czereśniowych powinno już być wykonane cięcie korzeni! W kwaterach z odmianami Golden Delicious i Mutsu zastosować w trzeciej dekadzie sierpnia Chelat Mn. Nawożenie posypowe: Holendrzy i Belgowie przy zbiorze 2 fazowym, po pierwszym zbiorze, a przy jedno fazowym, bezpośrednio po zbiorze stosują 100-120 kg saletry wapniowej na 1 ha sadu, w celu wzmocnienia pąków kwiatowych. Do niedawna po zbiorze owoców zapominaliśmy o sadach! Ostatnie zimy jednak zweryfikowały nasze podejście.
Obecnie zalecane są:
1. 1 tydzień po zbiorze: 0,5-0,7% mocznik + chelat Zn + chelat B;
2. 2 tygodnie po zbiorze: 0,5-0,7% mocznik +dolistny nawóz P- K;
3. 3 tygodnie po zbiorze: 0,5-0,7% mocznik + dolistny nawóz P- K;
4. Po pierwszych większych przymrozkach: 5% roztwór mocznika + Cynkobor; Etefon to hormon starzenia się komórek roślinnych. Sadownicy holenderscy i belgijscy stosują 3 tygodnie po zbiorach 200-250 ml/ha Ethleru (Agrostymu) w celu wzmocnienia pąków kwiatowych i szybszego zakończenia wegetacji (czyli przygotowania się drzew do zimowego spoczynku). Po 2-3 nocach z temperaturami -40C i poniżej zastosować 4-5% roztwór mocznika z pełną dawką Chelatu Zn.
Ochrona przed chorobami kory i drewna:
1. Tuż po zbiorze;
2. 50% opadłych liści;
3. 100% opadłych liści.
Grusze: Nadal aktualne są wskazówki dot. gruszy: Parch gruszy – wzrost zawiązków: preparaty zawierające mancozeb + Drakar lub Final K w dawce 3 l/ha. Potas w sadach gruszowych jest ogromnie ważny ze względu na: - wpływ na wielkość owocu, jego smak - a formy siarczanowe: - stwarzanie środowiska niekorzystnego dla miodówek!. Za 7 dni powinno się zastosować dolistny nawóz wapniowy (Belgowie stosują Boramin Ca w dawce 3-5l/ha! Miodówki gruszowe: W okresie około zbiorczym należy spodziewać się nalotów muchówek miodówek. Dimilin 25 WP (14) w dawce od 0,3 do 0,375 kg/ha + Silvet Gold (0,015%) lub Apacz 50 WG (21) 0,15 kg/ha lub Acaramik/Clayton Albin/Mandinka/Pro-mektyna 018 EC (3) w dawce 0,75l/ha! Choroby przechowalnicze: Gorzka zgnilizna: Bellis 38 WG (7) w dawce 0,8 kg/ha lub Switch 62,5 WG (3) w dawce 0,75-1,0 kg/ha;lub 0,45 kg/ha Geoxe WG (50% fludioksonilu) (3 dni karencji) Szara pleśń; Brunatna zgnilizna: Switch 62,5 WG (3) w dawce 0,75-1,0 kg/ha; lub 0,45 kg/ha Geoxe WG (50% fludioksonilu) (3 dni karencji) Lub Boni Protect® w dawce 1,0 l/2m wysokości korony lub Polyversum WP(7) w dawce 0,15-0,2 kg/ha
Śliwa:
Nadal aktualne są wskazówki: - należy przeprowadzać systematyczne lustracje pod kątem występowania mszyc, które są wektorem szarki!!! W przypadku stwierdzenia ich występowania należy wykonać zabieg jednym z preparatów chloro lub neonikotynowych Pirimor/Agro Pirymikarb 500 WG-0,75kg/ha (7); Calypso 480 SC (14) 0,1l/ha; Mospilan 20 SP (0,125kg/ha) (14) lub Afik (0,3%) lub Agricolle (0,3- 0,6%) lub Agritrap Foliar (0,3- 0,6%). Siltac EC 0,1-0,2%; Calypso 480 SC-0,1l/ha (14); lub Agricolle – 3l/ha..
Nadal aktualne są wskazówki dotyczące zwalczania pordzewiacza śliwowego: Ortus 05 SC – 1,25-1,5l/ha (7); Enwidor/Vege 240 SC (0,4l/ha) (14); Nadal aktualne są wskazówki dotyczące zwalczania przędziorków: Enwidor/Vege 240 SC (14) (0,4l/ha); Afik (0,3%) lub Agricolle (0,6%) lub Agritrap Foliar (0,6%) lub Siltac EC 0,1-0,2% lub Ortus 05 SC – 1l/ha (7), Owocówka śliwkóweczka: Ciągle odławiają się ogromne ilości samców. Zabiegi należy wykonywać systematycznie co trzy tygodnie!. Runner 240 SC (0,5l/ha) (7); Calypso 480 SC (14) 0,2l/ha; Mospilan 20 SP (0,2kg/ha) lub Dimilin 480 SC (7) 0,4l/ha; Znamionówka tarniówka: Karate Zeon 050 CS (0,15-0,2l/ha) (7)– opryskiwać po pojawieniu się gąsiennic! UWAGA: W tych sadach śliwowych, w których występuje szarka (ospowatość śliw), należy zaznaczyć chore drzewa, by w czasie cięcia nie przenosić wirusa! Oczywiście w kwaterach z odmianami późnymi nadal kontynuować regularne (co 10-14 dni) dolistne nawożenie Megafolem. Brunatna zgnilizna drzew pestkowych – od początku dojrzewania owoców co 10-14 dni naprzemiennie z Topsinem M 500SC (14) -1,5l/ha; lub Switch 62,5 WG (0,6-1,0 kg/ha lub Signum 33 WG (7) 0,75 kg/ha z jednym z preparatów Horizon/Orius/Sparta/Syrius/Troja 250 EW (7) -0,75l/ha.
Po zbiorze owoców: Rak bakteryjny: Mag 50 WP – 3 kg/ha.
Wiśnia i czereśnia:
Po zbiorze owoców: drobna plamistość liści drzew pestkowych: Carpene 65 WP/Syllit 65 WP – 1,5 kg/ha (1-2 razy w okresach opadów!) Topsin M 500 SC – 1,5l/ha lub Kaptan Plus 71,5 WP – 2kg/ha lub Score 250 EC -0,2l/ha (max 2 razy w sezonie). Przędziorki: Agricolle – 3l/ha lub Agricolle (0,6%) lub Agritrap Foliar (0,6%); Siltac EC 0,2%; rak bakteryjny po cięciu: 3kg/ha preparatu miedziowego.
Program nawożenia dolistnego dla pestkowych:
Jak najszybciej w ciągu 2 tygodni po zbiorze należy sady gatunków pestkowych Trzykrotnie w odstępach co 5 dni należy zasilić mocznikiem wg następującego schematu:
1. I zabieg tuż po zbiorze – 8 kg mocznika/ha + Chelat Zn + Chelat B;
2. II zabieg w 5 dni później – 12 kg mocznika na ha;
3. III zabieg za kolejne 5 dni – 18 kg mocznika na 1 ha.
Malina owocująca na pędach dwuletnich:
Po zbiorze owoców: Zamieranie pędów malin: Opryskiwać 1-2 razy w okresach chłodnej wilgotnej pogody co 10-14 dni: Mythos 300 SC – 2,5l/ha (nie częściej jak 2 razy w sezonie!); Rovral Aquaflo 500 SC – 1,5-2 l/ha (nie częściej jak 2 razy w sezonie!);; Sadoplon 75 WP -3 kg /ha (30 dni prewencji!); Switch 62,5 WG – 0,8-1kg/ha; Signum 33 WG (1,8kg/ha).
Malina powtarzająca:
Szara pleśń: Teldor 500 SC(1) – 1,5l/ha. lub Signum 33 WG (3) – 1,8 kg/ha. Switch 62,5 WG (7)– 0,8-1kg/ha; Polyversum WP (ND) 0,2kg/ha.
Mszyce: Pirimor/Ago Pirymikarb 500 WG (0,75 kg/ha) (7); Calypso 480 SC (14) 0,2l/ha; Agricolle 3l/ha; lub Agricolle (0,3-0,6%) lub Agritrap Foliar (0,3-0,6%); Siltac EC 0,2%;
Przędziorek chmielowiec: Agricolle-3l/ha; lub Agricolle (0,6%) lub Agritrap Foliar (0,6%) lub Siltac EC 0,2%;
Przeziernik malinowiec – Calypso 480 SC (14) 0,2l/ha;
Pryszczarek namalinek łodygowy – Sumi-Alpha 050 EC (7) 0,15-0,18l/ha lub Calypso 480 SC (14) 0,2l/ha;
Nawożenie dolistne: nawóz potasowy (Drakar lub Final K lub Cigo K (po 3l/ha) I za trzy dni nawóz wapniowy: Foscavit (4-8l/ha lub; Wapnovit (3-5l/ha) lub YaraLiva Calcinit (5-7kg/ha) lub Agroleaf Power wapniowy (3-5kg/ha); lub Phostrade Ca (3-5l/ha) lub Basfoliar Combi Stib -3-5l/ha lub Fertileader Elite 3-4l/ha; Agrocean Ca – 3l/ha lub Metalosate Ca- 2l/ha.
Porzeczka czarna (po zbiorze):
Amerykański mączniak agrestu:Nimrod 250 EC-0,75-2,25l/ha; Score 250 EC-0,2l/ha; Zato 50 WG 0,2kg/ha,
Opadzina liści porzeczki, biała plamistość liści: Score 250 EC -0,2 l/ha, Zato 50 WG 0,2kg/ha,
Pryszczarek porzeczkowiec liściowy i pryszczarek porzeczkowy łodygowy: Calypso 480 SC -0,15-0,2 l/ha; i pyretroidy.
Przeziernik porzeczkowiec: Calypso 480 SC -0,15-0,2 l/ha; i pyretroidy.
Przędziorek chmielowiec: Ortus 05 SC 1,5l/ha
Opracowanie: Adam Fura