Rząd szykuje się do dodatkowej waloryzacji emerytur. Dla kogo, kiedy i na jakich zasadach?

Na dzisiejszym posiedzeniu Rady Ministrów, rząd zajmie się projektem ustawy, mającej na celu wprowadzenie dodatkowej waloryzacji emerytur i rent. Zmiany te mają na celu ochronę emerytów i rencistów, zwłaszcza tych, którzy otrzymują najniższe świadczenia, przed negatywnymi skutkami rosnącej inflacji. Wprowadzenie przepisów będzie obowiązkowe, gdy inflacja przekroczy 5% w pierwszym półroczu danego roku.

Aktualny system waloryzacji emerytur

Obecnie waloryzacja emerytur i rent odbywa się raz w roku, od 1 marca, na podstawie wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych oraz wzrostu przeciętnego wynagrodzenia. Jednak w warunkach wysokiej inflacji, rosnące koszty życia stają się znacznym obciążeniem, szczególnie dla osób otrzymujących niskie świadczenia. Jednorazowa waloryzacja nie zawsze pozwala na odpowiednią kompensację wzrostu cen, co prowadzi do realnego spadku wartości emerytur w ciągu roku.

Nowe rozwiązania: druga waloryzacja

Rządowy projekt ustawy przewiduje wprowadzenie dodatkowej waloryzacji emerytur i rent, która zostanie uruchomiona w przypadku, gdy inflacja w pierwszym półroczu danego roku przekroczy 5%. Wówczas świadczenia emerytalno-rentowe zostaną zwaloryzowane dwukrotnie – po raz pierwszy w ramach corocznej waloryzacji od 1 marca, a po raz drugi we wrześniu.

Dodatkowa waloryzacja ma na celu złagodzenie skutków wysokiej inflacji i działać będzie interwencyjnie. Jej wprowadzenie będzie możliwe, gdy wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych przekroczy poziom 105% w pierwszym półroczu danego roku. Waloryzacja obejmie emerytury i renty przyznane przed terminem jej przeprowadzenia, a świadczenia zostaną podwyższone na okres od 1 września do końca lutego następnego roku.

Mechanizm dodatkowej waloryzacji

Wskaźnik dodatkowej waloryzacji opierać się będzie na wzroście cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu danego roku. Ponadto uwzględni on co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w tym okresie. Ostateczny wskaźnik waloryzacji będzie negocjowany co roku w ramach Rady Dialogu Społecznego.

Podczas waloryzacji dodatkowej, kwota świadczenia zostanie pomnożona przez ustalony wskaźnik. Należy jednak podkreślić, że ta dodatkowa waloryzacja nie jest stałym podwyższeniem świadczeń, ale przyspieszonym wyrównaniem inflacyjnym, które ma na celu zabezpieczenie realnej wartości emerytur w okresach wysokiej inflacji.

Skutki finansowe

Finansowy efekt dodatkowej waloryzacji będzie widoczny jedynie w okresie od września do lutego, gdyż marcowa waloryzacja roczna będzie odpowiednio pomniejszona o kwotę wypłaconą w ramach waloryzacji dodatkowej. Jeśli jednak wskaźnik waloryzacji rocznej okaże się niższy od wskaźnika dodatkowej waloryzacji, zostanie on podniesiony do poziomu wyznaczonego we wrześniu, co zapobiegnie obniżeniu świadczeń.

Obowiązki instytucji

Projekt ustawy przewiduje także zmiany w obowiązkach Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. GUS będzie zobligowany do publikacji wskaźników inflacyjnych za pierwsze półrocze do 15 lipca każdego roku, co pozwoli na terminowe przeprowadzenie dodatkowej waloryzacji. ZUS z kolei ogłosi nowe kwoty świadczeń, które wejdą w życie wraz z waloryzacją, w tym minimalne emerytury i renty oraz dodatki, takie jak pielęgnacyjny czy dla sierot.

Podsumowanie

Dodatkowa waloryzacja emerytur stanowi istotne wsparcie dla emerytów i rencistów w sytuacji, gdy inflacja przekracza 5% w pierwszym półroczu roku. Dzięki wprowadzeniu tego mechanizmu, świadczeniobiorcy otrzymają wcześniejsze wyrównanie, które pomoże im poradzić sobie z rosnącymi kosztami życia, a ich emerytury i renty będą lepiej chronione przed utratą wartości w obliczu dynamicznie rosnących cen.

źródło: INFOR