Ekipy coraz mniej potrzebne

Pojawiły się już pierwsze ogłoszenia o poszukiwaniu ekip do cięcia zimowego. Oczywiście od razu wywołuje to dyskusje o stawkach za tę pracę, które rosną systematycznie.

Ubiegłej zimy standardem były wypłaty po 240 złotych za dzień pracy. Teoretycznie w takim dniu mamy 8 godzin roboczych, lecz efektywnie tej pracy jest sporo mniej, bo odchodzą przerwy na "papierosa" lub jakiś posiłek. Deficyt rąk do cięcia towarzyszy nam od wielu lat i sytuacja raczej szybko się nie poprawi. Widać, że sadownicy dużo częściej niż było to lat temu dziesięć, przechodzą na cięcie własne (czyli gospodarz i/lub pracownicy gospodarstwa). Rewolucja, jaką było pojawienie się sekatorów elektrycznych, potem ich horrendalna przecenia gdy weszły chińskie marki, spowodowała, że praca stała się dużo lżejsza. Jest wiele plusów cięcia z własnymi pracownikami, od lepszej organizacji aż po ściślejszy nadzór nad techniką cięcia. Inna sprawa, że też zmieniliśmy sady na bardzo karłowe, zmieniliśmy systemy prowdzenia drzew, redukując maksymalnie siłę wzrostu. Cięcie jest obiektywnie lżejsze niż to było 15 lat temu, niezależnie czy tniemy sami czy wynajmujemy zespoły zewnętrzne. Jako sadownicy en masse mamy też dużo większą wiedzę o cięciu, fizjologii drzewa, reakcjach wzrostowych niż to było dekadę czy dwie temu. To wszystko sprawia, że ta ciężka zimowa praca, do której wynajmowaliśmy fachowców za słone pieniądze, dziś może być wykonywana przez naprawdę przyuczonych do tego Ukraińców, którzy zostali po zbiorach na jakieś sortowanie. To może nie będzie ten sam efekt co po najlepszych krajowych "firmach", ale umówmy się: ile sadów te najlepsze ekipy są w stanie obciąć? Większość z nas jest skazana na zespoły złożone z niepewnych ludzi, u których pewne jest tylko to 30 zł/h. Nigdy nie zapomnę filmiku jaki widziałem, a który prezentował sad obcięty przez dwie dziewczyny z Ukrainy, które wykonywały tę pracę po raz pierwszy. Można tam było się dopatrzeć jakichś niedociągnięć ale generalnie to było poprawnie wykonane cięcie. Kilka lat temu byłem na szkoleniu w Skierniewicach gdzie prowadzący akcentował, że najważniejsze jest przekazanie pracownikom prostego, jasnego i klarownego modelu cięcia. Zasady muszą być stałe i ma ich być niewiele aby pracownicy mogli je łatwo zapamiętać i jak najrzadziej nabierać wątpliwości, którą gałąź uciąć. W ubiegłym sezonie widziałem ogrom ogłoszeń, w których czescy sadownicy szukali ludzi z Ukrainy do cięcia sadu. Nikt tam nie wymagał doświadczenia, wszystkiego mieli nauczyć się na miejscu. To samo dotyczy pracowników z Meksyku, którzy obcinają sady w USA. Przyjeżdżają zupełnie nieprzygotowani i w trakcie pracy szybko mają załapać tych kilka zasad, według których gospodarz chce ciąć drzewa. Tak, widziałem też kwatery zmarnowane przez Ukraińców. Jednak tutaj raczej bym winił gospodarza, niż pracowników.

Myślę, że czas ekip do cięcia powoli się kończy. Patrząc po swojej własnej okolicy, to widzę, że przy poszukiwaniu "fachowców" do cięcia zostało pokolenie +50. Młodsi tną sami albo z pracownikami. To najstarsi z nas dalej żyją w przekonaniu, że sad to musi obciąć wynajęta "firma". Co roku, w okolicach połowy stycznia, widzę to nerwowe poszukiwanie jakichś kontaktów do ekip, obdzwaniania sąsiadów, znajomych czy rodziny i prośby o polecenia kogokolwiek, bo wiosna za pasem a tu nawet dwa drzewa nie obcięte.