Szwecja importem jabłek stoi
Uprawa jabłek w Szwecji, według danych Eurostat, zajmuje 1,57 tys. ha i powierzchnia ta wzrosła w ostatnich 5 latach średnio rocznie o około 2,3%. Według danych Eurostat w 2020 roku w Szwecji, wyprodukowano 29,3 tys. ton jabłek. Jednocześnie w oparciu o dane WAPA, w 2021 roku produkcja w Szwecji ma wynieść 27 tys. ton jabłek.
Analizując dostępne dane statystyczne w dłuższym okresie można stwierdzić, że w ostatnich 5 latach rocznie produkcja jabłek w Szwecji rosła o 4%. Mimo zaobserwowanego wzrostu, Szwecja jest krajem, który ma nadal nieznaczny udział w unijnej produkcji jabłek, na poziomie 0,23%. Według danych Eurostat wszystkie jabłka produkowane w Szwecji trafiają na rynek deserowy.
Brak jest danych statystycznych pozwalających dokładnie i szczegółowo przeanalizować rozchody na tym rynku. Niemniej jednak szacuje się, że w kraju jest do zagospodarowania ok 57 tys. ton (produkcja +import- eksport) i według dostępnych danych Eurostat, wszystkie te jabłka znajdują się na rynku jabłek deserowych. Przekładając te dane do realiów rynkowych można stwierdzić, że rodzimy rynek przetwórstwa jabłek jest niszowy w Szwecji.
Niestety, jeśli chodzi o oficjalne dane statystyczne dotyczące produkcji jabłek ekologicznych w Szwecji, to brak jest aktualnych oficjalnych informacji. Z ostatnich dostępnych danych Eurostat wynika, że w 2019 roku w Szwecji wyprodukowano 1,66 tys. t ekologicznych jabłek, co stanowiło wtedy prawie 7,5% produkcji krajowej jabłek. Według informacji rynkowych udział jabłek ekologicznych w ciągu ostatnich lat utrzymywał tendencję wzrostową i prognozy przewidują kontynuację tego trendu. Według danych rynkowych szacuje się, że udział produkcji jabłek ekologicznych w 2021 roku wzrósł do 6,7 % jabłek z produkcji krajowej.
Mimo braku dostępnych danych statystycznych, bazując na informacjach z rynku, szacuje się, że udział produkcji jabłek bez pozostałości jest na poziomie trochę poniżej 5% wolumenu produkowanych w Szwecji jabłek, a więc około 1,3 tys. t. Jednocześnie należy zwrócić uwagę na to, że znaczne ilości tego typu jabłek są importowane z innych krajów. Brak jest również informacji o dokładnej wielkości rynku w zakresie produkcji odmian klubowych jabłek w Szwecji. W oparciu o doniesienia rynkowe szacuje się, że odmiany klubowe w Szwecji stanowią obecnie około 10% krajowego rynku świeżych jabłek. Oznaczałoby to, że około 3,5 tys. ton jest produkowanych w tym kraju jako odmiany klubowe.
Produkcja krajowa nie zaspokaja potrzeb rynku szwedzkiego, w związku z czym Szwecja jest importerem netto świeżych jabłek. Według danych COMTRADE w 2020 roku do Szwecji zaimportowano 29,5 tys. ton świeżych jabłek oraz wyeksportowano 1,3 tys. ton. Zarówno po stronie importu jak i eksportu zaobserwowano spadki obrotów handlowych w ostatnich latach. Import spadł o 33% w porównaniu do poprzedniego roku, natomiast eksport o 12% rok do roku. Analizując dane w dłuższym okresie można stwierdzić, że również w ostatnich 5 latach średniorocznie import jabłek świeżych malał o około 11%, a eksport zmniejszył się w tym samym okresie o około 4%. Większość jabłek importowanych jest głównie z Unii Europejskiej (ok. 89% całego importu). Głównymi dostawcami są Włochy (26% wartości całego importu) oraz Niderlandy (19% wartości importu). Według informacji rynkowych z tych krajów sprowadzane są jabłka klubowe, jabłka bez pozostałości oraz wysokiej jakości jabłka konwencjonalne w jakości Premium. Ze względu na tajemnicę handlową, którą objęte są dane, trudno jest określić ich udział ilościowy w imporcie. Polska jako dostawca świeżych jabłek do Szwecji w ujęciu ilościowym, plasuje się na 3 pozycji, dostarczając około 10 % importu, czyli trochę ponad 8 tys. ton świeżych jabłek.
Jednocześnie Szwecja eksportuje nieznaczne ilości jabłek również w ramach reeksportu, z czego większość eksportowanych jabłek (ponad 88%) trafia do Danii.
Na podstawie przytoczonych wcześniej wyliczeń własnych, podaży krajowej i oficjalnych danych statystycznych populacji kraju która uwzględnia obywateli powyżej 1 roku życia (10,2 mln osób), deserowe spożycie jabłek w Szwecji jest raczej na poziomie 11,5 kg na osobę w ciągu roku. Jednocześnie, jeśli chodzi o konsumpcję świeżych jabłek w Szwecji przez ostatnie 5 lat obserwowany jest wzrost wynoszący średniorocznie 0,86% . Przyjmując, że jedno jabłko ma 160 g to statystyczny Szwed zjada ponad 71 jabłek rocznie, z czego w spożyciu znaczną ilość stanowią jabłka z produkcji konwencjonalnej i spożycie ich przez szwedzkich konsumentów wynosi 9 kg/os/rok czyli 57 sztuk w ciągu roku. Trudno jest jednoznacznie stwierdzić, ile jabłek jest sprzedawanych bez pozostałości środków ochrony roślin. Przyjmując, że jest to około 5% możemy dojść do wniosku, że statystyczny Szwed w ciągu roku spożywa 0,5 kg/os/rok, co daje ponad jedno jabłko nie zawierające pozostałości środków ochrony roślin. Wyliczając, ile jabłek z certyfikatem produkcji ekologicznej spożywa się w Szwecji nie należy opierać się wyłącznie na poziomie produkcji krajowej, z której wynika, że spożycie wynosi ok. 0,68kg/os/rok. Uważamy, że należy uwzględnić w kalkulacjach fakt, iż znaczne ilości tego typu jabłek pochodzą z importu. Reasumując, można założyć, że statystyczny Szwed w ciągu roku spożywa trochę ponad 1 kg jabłek z ekologicznej produkcji, co w przeliczeniu na sztuki daje ponad 6 jabłek. Poziom konsumpcji odmian klubowych jabłek na podstawie podobnych wyliczeń, uwzględniających udział importu, wynosi minimum 2 kg na osobę na rok, co daje ponad 12 sztuk jabłek, a na podstawie wyliczeń samej podaży krajowej około 1 kg. Jednocześnie należy podkreślić, że udział jabłek klubowych w strukturze spożycia w Szwecji rośnie z roku na rok, co pośrednio potwierdzają dane o rosnącej średniej cenie jabłek importowanych np. z Włoch. Sytuacja taka ma miejsce również pod wpływem silnego oddziaływania akcji marketingowych i ugruntowania się u szwedzkich konsumentów przekonania, że tego typu jabłka są smaczne i zdrowe, a przede wszystkim zapewniają wyjątkowe doznania smakowe.
Według danych Eurostat, średnia cena jabłek z produkcji konwencjonalnej w 2020 roku w Szwecji wyniosła 1,16 EUR/kg. Porównując ją do roku poprzedniego była o ponad 26% wyższa. Przez ostatnie 5 lat cena zakupu jabłek od producenta średniorocznie rosła o ponad 13%, przy czym nie był to stały wzrost. Występowały na rynku szwedzkim silne wahania cen związane z wielkością krajowych zbiorów jak i dostępnością jabłka na rynku Europejskim. Niestety brak jest oficjalnych danych o kształtowaniu się cen producenta za jabłka z produkcji ekologicznej, odmian klubowych czy jabłek bez pozostałości środków ochrony roślin. Niemniej jednak, analizując informacje rynkowe szacuje się, że jabłka bez pozostałości środków ochrony roślin są kupowane od producentów średnio o 5 % drożej niż konwencjonalne. Ponadto jabłka z uprawy ekologicznej są sprzedawane przez producentów o około 50% drożej od konwencjonalnych. Najwyższe ceny obserwowane są w sprzedaży odmian jabłek klubowych o ugruntowanej i wypromowanej pozycji na rynku, które potrafią być średnio nawet 3 razy droższe od konwencjonalnych
Reasumując szwedzki rynek jabłek ze względu na ograniczoną produkcję krajową, tak jak i wiele innych rynków rolnych w Szwecji, jest rynkiem silnie zorientowanym importowo. Przetwórstwo jabłek jest nieznaczące w zagospodarowywaniu krajowej produkcji jabłek.
Konsumenci szwedzcy, jako jedni z nielicznych w Europie, zjadają więcej jabłek, ale jednocześnie oczekują wysokiej jakości produktów lub dodatkowych walorów owoców. Dzięki szerokim akcjom promującym zdrowe nawyki żywieniowe oraz właściwości odżywcze jabłek, konsument szwedzki jest skłonny kupować coraz większe ilości jabłek deserowych. Klient oczekuje, że będzie mógł zakupić jabłko wysokiej jakości wizualnej i smakowej lub będzie miał pewność, że przy produkcji jabłek przestrzegano zasad prośrodowiskowych. Jednocześnie ze względu na ograniczenia klimatyczne,na rynku szwedzkim rozwój sadownictwa, w tym też rozwój odmian klubowych będzie raczej ograniczony. Ze względu na swoją specyfikę kulturową i historyczną rynek szwedzki pozostanie rynkiem zasilanym jabłkami z innych krajów. Oznacza to, że w kolejnych latach duże ilości jabłek będą przez Szwedów nadal nabywane zza granicy i w strukturze tego importu coraz większą rolę będą odgrywały odmiany klubowe, jabłka ekologiczne i jabłka bez pozostałości, ponieważ są one pożądane przez konsumentów.
Zwiększenie udziału w spożyciu jabłek o wyjątkowych walorach tj. posiadających certyfikat produkcji ekologicznej czy produkcja odmian klubowych jest odpowiedzią na obecne potrzeby konsumenta. Większa dostępność tego typu asortymentu powinna zaś stymulować wzrost spożycia jabłek na rynku szwedzkim.
Obserwuj nas w Google News
