Miedzian i Kaptan – zawsze pewna para w Twoim sadzie! Stawiajmy na sprawdzone środki
Wiosna to okres wzmożonej ochrony roślin sadowniczych przed chorobami grzybowymi. Już na wczesnych etapach sezonu wegetacyjnego należy rozważnie podejść do pytania o prewencję drzew owocowych przed atakiem różnego rodzaju szkodników. W okresie wczesnej wiosny zazwyczaj wykonywane są zabiegi profilaktyczne, które są podstawą i odgrywają ogromną rolę w całym okresie wegetacji. Na początku sezonu wegetacyjnego należy dokładnie obserwować rośliny i w przypadku pojawienia się niepokojących objawów, jak najszybciej zadziałać.
Opryskiwanie drzew wczesną wiosną w okresie bezlistnym jest pierwszym etapem zwalczania wielu chorób grzybowych występujących na drzewach owocowych. Najczęściej wczesnowiosenna ochrona prowadzona jest w oparciu o preparaty miedziowe, m.in. Miedzian 50 WP oraz Miedzian Extra 350 SC. Do późniejszej ochrony stosuje się preparaty zawierające kaptan (np. Kaptan Zawiesinowy 50 WP), dodynę, ditianon i inne zalecane do ochrony sadów, zależnie od fazy rozwojowej drzew owocowych.
Szczególnie niebezpieczną chorobą w sadach, która może atakować już wczesną wiosną, jest parch jabłoni lub parch gruszy. Choroba ta wywoływana jest przez grzyb Venturia inaequalis, który w znacznym stopniu poraża liście, a także kwiaty oraz owoce rośliny. Rozwój tej choroby bardzo często jest spowodowany rozwojem zarodników workowych grzyba, które przetrwały w sadach przez okres zimowy na opadłych liściach z poprzedniego sezonu. Zarodniki mogą także stanowić źródło infekcji w okresie letnim oraz jesiennym. Rozwijaniu się choroby parcha jabłoni lub gruszy w okresie wiosennym szczególnie sprzyja ciepła oraz wilgotna pogoda. Najbardziej narażone i podatne na tę chorobę są młode liście drzew owocowych.
Charakterystycznymi objawami parcha są ciemnooliwkowe plamy, pojawiające się na górnej stronie liści. W miarę rozwoju choroby liczba plam na powierzchni liści wzrasta, a plamy te mogą łączyć się ze sobą, powodując większe porażenie blaszki liściowej, co w konsekwencji może prowadzić do nekrozy. W późniejszym etapie rozwoju rośliny plamy pojawiają się również na owocach, powodując znaczne obniżenie ilości, a w szczególności jakości plonu.
Aby uniknąć rozwoju choroby oraz nie spóźnić się z zabiegami profilaktycznymi bardzo ważnym aspektem w zwalczaniu parcha jest wczesna oraz właściwa ocena zagrożenia. Skutecznymi środkami zabezpieczającym przed rozwojem parcha jabłoni oraz gruszy w sadach na wczesnych etapach sezonu wegetacyjnego są środki zawierające miedź w postaci tlenochlorku miedzi – Miedzian 50 WP, Miedzian Extra 350 SC. Te środki ochrony roślin należy stosować w fazie bezlistnej drzew owocowych. Skutecznymi środkami na parcha są również produkty na bazie kaptanu, takie jak np. Kaptan Zawiesinowy 50 WP, który jest stosowany w późniejszych etapach rozwoju roślin. Wymienione środki grzybobójcze działają powierzchniowo (kontaktowo) i są stosowane zapobiegawczo w ochronie roślin sadowniczych przed patogenami.
Działanie środków Miedzian 50 WP, Miedzian Extra 350 SC oraz Kaptan Zawiesinowy 50 WP polega na zahamowaniu kiełkowania zarodników grzyba oraz ograniczeniu rozwoju grzybni w tkankach roślinnych. Zaletą środków ochrony roślin o kontaktowym działaniu jest ich mniejsza podatność na zmiany temperatury, co pozwala na ich zastosowanie nawet w niskich temperaturach. W przypadku ochrony przez parchem jabłoni i gruszy, zarówno Miedzian 50 WP, jak i Miedzian Extra 350 SC należy stosować zapobiegawczo, w fazie zielonego pąka (BBCH 0-7). Ze względu na możliwość spowodowania oparzeń środki te należy stosować tylko do pierwszych zabiegów. Miedzian Extra 350 SC zaleca się stosować 1 – 2 razy, natomiast Miedzian 50 WP 2 razy w okresie wegetacyjnym, w odstępach co około 7-10 dni. Najlepszą ochronę przed parchem daje opryskiwanie drzew Miedzianem 50 WP w dawce 1,5 kg/ha. W przypadku Miedzianu Extra 350 SC optymalna dawka wynosi 1,5 l/ha. Oprysk drzew należy wykonać dokładnie, aż do całkowitego zwilżenia liści i pędów. Warto jednak pamiętać, żeby środki te zastosować przed pojawieniem się infekcji, ponieważ już po jej zaistnieniu produkty te mogą być nieefektywne.
Obok preparatów miedziowych kolejnym popularnym wśród sadowników środkiem do ochrony przed parchem jabłoni, szczególnie jeżeli występują warunki pogodowe sprzyjające infekcjom (opady deszczu, ciepła i wilgotna pogoda), jest preparat oparty na substancji czynnej kaptan, tj. Kaptan Zawiesinowy 50 WP, który należy stosować zapobiegawczo, zgodnie z sygnalizacją lub w momencie wystąpienia pierwszych objawów choroby od fazy zielonego pąka kwiatowego do fazy, gdy owoc osiąga połowę swojej wielkości (BBCH 56-72). W ciągu całego sezonu wegetacyjnego należy wykonać maksymalnie 4 zabiegi środkiem Kaptan Zawiesinowy 50 WP w zalecanej dawce 3 kg/ha, pamiętając o zachowaniu odstępów pomiędzy zabiegami co najmniej 7 dni.
Miedzian 50 WP oraz Miedzian Extra 350 SC posiadają również zastosowanie w sadach w późniejszych etapach rozwoju roślin sadowniczych – w fazie kwitnienia lub owocowania. W tym przypadku środki te stosowane są w celu zwalczania zarazy ogniowej, kolejnej niebezpiecznej choroby w sadach wywoływanej przez bakterie Erwinia amylovora. Pojawienie się tej choroby w sadzie może prowadzić do znacznego obniżenia plonowania jabłoni oraz gruszy. Zaraza ogniowa powoduje porażenie liści, kwiatów, owoców, a także pędów rośliny. Charakterystycznymi objawami zarazy ogniowej jest brunatnienie liści oraz pędów. W sprzyjających warunkach dla rozwoju bakterii oraz w przypadku braku zabiegów profilaktycznych choroba ta może w ciągu kilku tygodni skutkować zniszczeniem sadu. Z tego powodu bardzo ważnym momentem jest wczesna prewencja drzew owocowych.
Omawiając preparaty miedziowe, tj. Miedzian 50 WP oraz Miedzian Extra 350 SC nie można zapomnieć o ich szerokim zastosowaniu w ochronie upraw małoobszarowych, takich jak: wiśnia, czereśnia, brzoskwinia, winorośl, porzeczka czarna, drzewa orzechowe. W przypadku uprawy brzoskwini należy w szczególny sposób uważać, aby nie spóźnić się z pierwszym zabiegiem związkami miedzi. W bardzo wczesnych fazach rozwoju w okresie bezlistnym może dojść do rozwoju choroby grzybowej – kędzierzawości liści brzoskwini. Do infekcji pierwotnych zazwyczaj dochodzi wskutek rozwoju zarodników grzyba, a jej nasilenie następuje w przypadku wyższych temperatur oraz zwiększonej wilgotności. Dlatego bardzo ważnym momentem jest profilaktyczne zastosowanie Miedzianów w okresie bezlistnym przed rozpoczęciem wegetacji.
Kluczową zaletą stosowania środków ochrony roślin opartych na związkach miedzi czy też kaptanie, jest niespecyficzny mechanizm działania polegającym na blokowaniu wielu enzymów biorących udział w procesie oddychania. Ten sposób działania nie sprzyja ryzyku selekcji form odpornych na patogeny, a więc preparaty zawierające związki miedzi (Miedzian 50 WP, Miedzian Extra 350 SC) czy też kaptan (Kaptan Zawiesinowy 50 WP) należą do grupy o niskim ryzyku pojawienia się odporności i odgrywają istotną rolę w strategii antyodpornościowej. Ta cecha decyduje o możliwości wielkokrotnego stosowania w sezonie wegetacyjnym kaptanu czy związków miedzi w ochronie drzew owocowych. Dzięki temu Miedzian i Kaptan to pewna para w każdym sadzie.
Wilgotna i ciepła pogoda sprzyja rozwojowi zarodników grzybów. W związku z tym, że w zwalczaniu chorób grzybowych ważna jest właściwa ocena zagrożenia, dlatego warto przeprowadzić lustracje sadów, by nie spóźnić się z zabiegami profilaktycznymi.
Należy zawsze pamiętać, że właściwe dobrana strategia ochrony w sadach na wczesnych etapach wegetacji roślin może pozwolić na ograniczenie liczby zabiegów, a także zapewnić skuteczniejszą ochronę w całym sezonie wegetacyjnym.
Odpowiedzialny producent środków ochrony roślin Synthos AGRO ostrzega: ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje umieszczone na etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na stosowne zwroty i symbole ostrzegawcze umieszczone na etykietach produktów.
Autor: Mariya Halka – Specjalista ds. Rejestracji Synthos AGRO