Odporne na parcha odmiany jabłoni polecane do uprawy ekologicznej

Jakie odmiany jabłoni sprawdzą się najlepiej w uprawie ekologicznej? O własnych doświadczeniach z uprawą odmian m.in.: ‘Melfree’, ‘Gold Milenium’ oraz ‘Walerii” opowiadał na warsztatach ekologicznych „Organika w produkcji owoców na dziś” Pan Stanisław Staszewski.

– Z pierwszymi odmianami parchoodpornymi spotkałem się 15 lat temu. Była to wyhodowana przez Czechów ‘Rajka’, która w bardzo szybkim tempie zdobywała wówczas Śląsk. Jej popularność przestała się rozwijać ze względu na brak promocji. W tym samym czasie pojawiły się w Polsce również dwie kolejne odmiany: ‘Topaz’ i ‘Rubinola’. ‘Topaz’ nadal jest dosyć popularny, a w Niemczech wyselekcjonowano nawet mutację tej odmiany o nazwie ‘Red Topaz’, którą w dużych ilościach kupowali do swoich sadów Szwajcarzy. Niestety, Topaz już momencie, kiedy trafił do Polski zaczął zatracać swoją parchoodporność – mówił Pan Staszewski.  

‘Melfree’
Kolejną z odmian jest ‘Melfree’. Owoce dojrzewają w drugiej połowie września. Wyhodowana została Instytucie Ogrodnictwa z krzyżówki ‘Melrose’ x ‘Freedom’. Jej drzewa wykazują średnio silny wzrost, tworzą rozłożystą koronę. W okres owocowania wchodzi wcześnie i owocuje regularnie. Dobrymi zapylaczami dla ‘Melfree’ jest m.in. ‘Ligol’ i ‘Pinova’. Jest to odmiana wytrzymała na mróz, odporna na parcha jabłoni, bardzo mało podatna na mączniaka jabłoni, średnio podatna na zarazę ogniową. Tworzy owoce kuliste, bardzo słabo żebrowane, średnie do dużych. Skórka jest zielonożółta, sucha z lekkim nalotem woskowym, na dużej powierzchni pokryta ciemnoczerwonym, jednolitym, paskowanym rumieńcem. Drzewa ‘Melfree’ plonują obficie i corocznie, wykazują dużą zdolność samodzielnego regulowania owocowania bez konieczności przerzedzania zawiązków. W zwykłej chłodni owoce przechowują się do marca, w KA do końca czerwca. Odmiana przydatna jest do ekologicznej produkcji owoców.

– ‘Melfree’ uważam za najsmaczniejszą odmianę jesienną. Rośnie silnie, ale za to jest bardzo dobrze przystosowana do maszynowego cięcia. Miąższ ma żółty, nieciemniejący, stąd duża jej popularność wśród gospodyń. Jest doskonała na soki. Jej wadą natomiast jest to, że przy ogonku ma spękania, gdzie przy dużej wilgotności i zaniedbaniu może zaskutkować infekcjami grzybowymi. Można to jednak opanować posiłkując się giberelinami. Odmiana ta samodzielnie reguluje owocowanie. Jeżeli zawiąże nadmiar owoców, to je zrzuci – wyjaśniał Pan Staszewski. Radził również, aby sadzić ją na M9, ponieważ podkładki silniejsze zmniejszają owocowanie. Jest w typie Glostera. Wybarwia się prawie w 100%. Bardzo dobrze znosi niskie temperatury.

Przy ogonku odmiany 'Melfree' mogą tworzyć się spękania

‘Waleria’
– Kolejna odmiana, wyhodowana w SGGW – ‘Waleria’, dojrzewa w tym momencie. W zasadzie na tym etapie może nią wypełniać lukę na rynku. Jest całkowicie odporna na parcha. Kwitnie wcześnie, ale bardzo obficie, dlatego nawet, jeśli część kwiatów zmarznie, plon będzie obfity. Jej wadą jest to, że owoce są lekkie – opowiadał.

Jej wzrost jest umiarkowanie silny, dlatego można ją szczepić na podkładkach karłowych oraz półkarłowych. Dobrą podkładką dla tej odmiany jest zarówno 'M.9', jak i 'M.26'. Drzewa tej odmiany tworzą średnio zagęszczoną, rozłożystą koronę z wiotkimi pędami, co czyni je łatwymi do formowania. Ze względu na dużą ilość cienkich pędów drzewa mają lekko płaczący pokrój (uginają się pod ciężarem owoców). Drzewa dobrze znoszą cięcia prześwietlające. ‘Waleria’ ma owoce średniej wielkości, kulisto-stożkowate. Barwa zasadnicza jest zielonkawożółta, natomiast  rumieniec jest  czerwony z niebieskim nalotem i pokrywa prawie całą powierzchnię owocu. Miąższ jest zwarty, średnio soczysty, zielonkawobiały o słodkim smaku.

‘Waleria’ może być zapylana przez odmianę 'Sawa'. Jest odmianą późnoletnią. Owocuje na krótkopędach i długopędach, co sprawia, że po posadzeniu bardzo wcześnie rozpoczyna owocowanie. Ponieważ owoce są średniej wielkości lub drobne (w latach obfitego owocowania), zaleca się przerzedzanie zawiązków owocowych.

Owoce ‘Walerii’ zaczynają dojrzewać pod koniec sierpnia. Ze względu na nierównomierne dojrzewanie wymagany jest co najmniej dwukrotny zbiór. Jabłka w chłodni powinny być przechowywane nie dłużej niż 3–4 tygodnie. Po tym okresie stają się zbyt słodkie. ‘Waleria’ jest odporna na parcha jabłoni (gen Vf), mało podatna na mączniaka jabłoni (spośród odmian polskiej hodowli, jest najmniej podatna) oraz średnio podatna na choroby kory i drewna. Jej słodkie, prawie całkowicie wybarwione owoce, są szczególnie chętnie spożywane przez dzieci. Odmiana bardzo plenna - owocująca corocznie. Nie sprawia problemów w uprawie amatorskiej, polecana do produkcji towarowej owoców metodami integrowanymi, a zwłaszcza ekologicznymi. Przydatność ‘Walerii’ do uprawy w sadach ekologicznych jest doceniana m.in. we Włoszech i w Szwecji.

'Waleria'

Gold Milenium’
Bardzo ciekawą odmianą w typie Goldena jest ‘Gold Milenium’, również wyhodowany w SGGW. Pan Staszewski, który uprawia tą odmianę zaznacza, że nie jest prawdą, iż  owoce są bardzo delikatne i należy rwać ją w rękawiczkach (zbiera się ją normalnie, podobnie jak Goldena). Owocowanie jest również na dobrym poziomie. Największą jej zaletą jest jednak niewątpliwie wspaniały smak.

Odmiana późno-letnia, owoce dojrzewają na przełomie sierpnia i września. Jej rodowód nie jest znany – została wyselekcjonowana z siewek wyprodukowanych z nasion otrzymanych ze Stanów Zjednoczonych. Drzewa ‘Gold Milenium’ charakteryzują się wzrostem średnio silnym, koroną lekko rozłożystą, pędami średnio grubymi do grubych, z międzywęźlami krótkimi do średnio długich. W okres owocowania wchodzi wcześnie, a dobrymi zapylaczami dla niej są ‘Szampion’, Gala’, ‘Ligol’ i ‘Celeste’. Jest to odmiana bardzo wytrzymała na mróz, odporna na parcha jabłoni, mało podatna na mączniaka jabłoni, ale podatna na zarazę ogniową.  Jabłka są bardzo smaczne, średnie lub duże, kuliste, słabo żebrowane. Skórkę mają delikatną i cienką, zielonożółtą ze słabym nalotem woskowym. Na małej powierzchni jest ona pokryta różowym rumieńcem, jasnym i rozmytym. Miąższ jabłek jest kremowy, średnio twardy, soczysty. Odmiana jest przydatna do uprawy towarowej i amatorskiej na terenie całego kraju. Ma tendencję do nadmiernego związywania owoców, dlatego poleca się przerzedzanie związków. Gold Milenium jest przydatna do uprawy ekologicznej owoców.

'Golden Milenium'

'Enterprise'
– Uważam, że 'Enterprise’ jest bardzo ciekawą odmianą i należy zwrócić na nią uwagę. Wybarwia się w 100 % na czerwono. Jest całkowicie odporna na parcha, ze zgorzelami kory i  mączniakiem także można sobie poradzić. Jabłka wyrastają od średnich do dużych. Są twarde, przechowują się w bardzo prymitywnych warunkach nawet do czerwcach. Nad smakiem można  dyskutować. Jedni mówią, że są smaczniejsze od Idareda, inni, że niestety nie. Faktem jest jednak, że wiosną nabierają one smaku. A ze względu na kolor, odporność i twardość jest to odmiana godna uwagi – zachęcał Pan Staszewski.

Odmiana została wyhodowana w Ameryce Północnej przez J.A. Crosby i A.L. Janick w 1982 roku. W utworzeniu tej odmiany udział miały: ‘Golden Delicious’, ‘Starkrimson Delicious’, ‘McIntosh’ i ‘Rome Beauty’.

Drzewa ‘Enterprise’ rosną bardzo silnie zwłaszcza w pierwszych latach po posadzeniu. Siła wzrostu tych drzew słabnie w miarę upływu lat. Korona ‘Enterprise’ jest rozłożysta, wyrastają w niej liczne, drobne gałązki. Owoce odmiany są dość duże, wydłużone. Zdarzają się wśród nich owoce asymetryczne. Skórka jest gładka, z delikatnym nalotem woskowym, co nadaje jej połysk. Zasadnicza barwa skórki (zielonożółta) prawie w całości zamaskowana jest czerwonym, rozmytym rumieńcem.

Drzewa ‘Enterprise’ mogą być zapylane przez odmiany: ‘Discovery’, ‘GoldRush’, ‘Gala’ czy ‘Golden Delicious’.‘Enterprise’ jest odmianą późnozimową i wcześnie wchodzi w okres owocowania. Owocuje regularnie i obficie. Zawiązuje owoce na 1-3 letnich przyrostach. Z upływem lat owoce zaczynają pojawiać się tylko w zewnętrznych partiach korony. Ze względu na sposób owocowania, w uprawie ‘Enterprise’ zalecane jest cięcie odmładzające, które spowoduje bardziej równomierne ułożenie owoców w koronie.
Dojrzałość zbiorcza owoców tej odmiany przypada na drugą połowę października. Ich zaletą jest brak skłonności do osypywania się przed zbiorem – pozostają na pędach nawet do momentu uzyskania dojrzałości konsumpcyjnej. Bardzo dobrze się przechowują (w temperaturze 1ᵒC nawet przez 6 miesięcy ich walory jakościowe nie ulegają pogorszeniu).
‘Enterprise’ jest odporna na parcha jabłoni i mało wrażliwa na zarazę ogniową. Niestety jej odporność na mączniaka jabłoni oraz na choroby kory i drewna jest średnia.
‘Enterprise’ jest ceniona ze względu na odporność na parcha, ale również z powodu dobrych cech jakościowych owoców – są jędrne, soczyste i aromatyczne.

'Enterprise'

Pan Stanisław wspomniał również o odmianie ‘Red Love’, która ostatnio zyskuje na popularności szczególnie w hodowli amatorskiej. – Bardzo ciekawa jest również Red Love o czerwonym miąższu. Jest rewelacyjna na soki, bo ma dużą kwasowość i czerwony sok. Nie jest jednak odporna na parcha – mówił.

'Red Love'

×

×