UE zniszczy uprawę porzeczki czarnej w Polsce?

W środę, 19 marca 2025 roku, w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi odbyło się pilne spotkanie dotyczące drastycznej decyzji Komisji Europejskiej w sprawie dopuszczalnych pozostałości acetamiprydu w owocach porzeczki czarnej. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele resortu, branży sadowniczej (K. Cybulak i P. Chojecki), oraz przetwórcy, którzy zainicjowali rozmowy w tej kluczowej sprawie. Spotkanie prowadziła zastępca dyrektora Departamentu Hodowli i Ochrony Roślin, Pani Małgorzata Flaszka, która wyjaśniała zaistniałą sytuację.

Sednem problemu jest decyzja Komisji Europejskiej o praktycznie zerowym poziomie dopuszczalnych pozostałości acetamiprydu w czarnych porzeczkach. Ta nagła zmiana niesie za sobą poważne konsekwencje dla całego sektora.

Przede wszystkim, już w bieżącym sezonie niemożliwe będzie stosowanie tej substancji w uprawie porzeczek. Co więcej, branża sadownicza stoi przed wyzwaniem braku alternatywnych metod ochrony plantacji oraz brakiem jakichkolwiek okresów przejściowych na dostosowanie się do nowych przepisów.

Zarówno producenci, jak i przetwórcy wyrażają swoje zaskoczenie i frustrację tą sytuacją. Podkreślają, że nie dokonano zmian w etykietach i programach ochrony roślin, a środki zawierające acetamipryd zostały już przez nich zakupione. Pojawiają się również kluczowe pytania dotyczące przyszłości zbiorów z ubiegłego i bieżącego roku oraz produktów przetworzonych, takich jak koncentraty, mrożonki, dżemy i soki, które często znajdują nabywców nawet do dwóch lat po wyprodukowaniu. Branża pyta również o przyczyny tak radykalnej zmiany przepisów.

Jak się okazało, przyczyną drastycznego obniżenia limitów jest fakt, że firma chemiczna NISSO nie przedstawiła badań dotyczących wpływu acetamiprydu na zdrowie konsumentów w kontekście uprawy porzeczek.

Ministerstwo Rolnictwa zapowiedziało zgłoszenie tej sprawy do wspomnianej firmy. Jednakże, ze strony branży sadowniczej pojawia się pytanie, dlaczego reakcja i interwencja Ministerstwa następuje dopiero teraz, a nie na wcześniejszym etapie.

W obliczu tej trudnej sytuacji, wszystkie kluczowe instytucje związane z rolnictwem i sadownictwem wystosowały jednoznaczny apel do producentów i przetwórców o bezwzględne niestosowanie w bieżącym sezonie środków ochrony roślin zawierających acetamipryd. Do apelu przyłączyły się: Ministerstwo Rolnictwa, Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN), Ośrodki Doradztwa Rolniczego (ODR-y), Instytut Ogrodnictwa oraz Związek Sadowników RP. Podkreśla się, że nawet minimalne pozostałości tej substancji mogą skutkować tym, że towar stanie się całkowicie niesprzedawalny.

Krzysztof Cybulak, Wiceprezes Związku Sadowników RP, sygnalizuje powagę sytuacji i konieczność ścisłego przestrzegania nowych wytycznych. Ta nagła i nieoczekiwana zmiana przepisów stanowi poważne wyzwanie dla polskiej branży sadowniczej i przetwórczej, rodząc obawy o straty finansowe i przyszłość upraw porzeczki czarnej.