Biznes czy loteria?

Ostatnio miałem okazję rozmawiać z kilkoma dostawcami pewnej dużej sieci handlowej, o bardzo niepolsko brzmiącej nazwie. Wymiana zdań dotyczyła obniżonego plonowania i całkiem dobrych perspektyw na nadchodzący sezon. Wszyscy moi rozmówcy byli producentami, dostarczali do sklepu swoje własne owoce. Z wypowiedzi wywnioskowałem, że każdy z nich zbierze raczej normalne plony, bliskie średniej wieloletniej. Natomiast wcale a wcale nie cieszą ich spadki plonów w Polsce.

Zaczęło mnie to zastanawiać, więc dopytywałem, bo myślałem, że ogólny wzrost cen na rynku sprawi, że i oni więcej zarobią. Jednak ich myślenie szło w zupełnie inną stronę. Producenci ci zwracają uwagę na to, że dość łatwo zarabia się na jabłkach w latach przymrozków, ale sedno tego biznesu polega na regularnym zarabianiu w dłuższej perspektywie, a nie jednorazowej wygranej w loterii. Takie łuty szczęścia sprawiają, że branża pełna jest przypadkowych producentów, przypadkowych sadów i przypadkowej produkcji. Lepiej jest zarabiać rokrocznie po te 40 groszy z kilograma przez pięć lat, niż raz wziąć po 3 złote za wagę w skrzyni. Bardzo mi się ta argumentacja podobała, sam podzielam to zdanie. W toku rozmowy padło fajne sformułowanie, że dla branży byłoby dobrze, aby część osób, które w tym roku potencjalnie zgarną dobre pieniądze, wzięła ten kapitał i zainwestowała w coś innego.

Rozmówcy zwrócili uwagę, że jeszcze rok-dwa temu, część sadowników nie była w stanie sprzedać jabłek przed czerwcem. W tym roku mają szansę wziąć duże sumy i co zrobią? Zainwestują ponownie w produkcję, tylko po co? Czy jeśli kupią nową, lepszą, kosiarkę, to lepiej sprzedadzą swoje zbiory w następnym roku? Czy modernizacja chłodni sprawi, że szybciej upłynnią jabłka niż w poprzednich latach? Wszyscy pamiętamy szał na sadzenie drzewek, jaki ogarnął naszą branżę jesienią, bo cena przemysłu dochodziła do 90 groszy. Fajnie, że była możliwość korzystnego upłynnienia towaru. Tylko potem przyszedł sezon przechowalniczy i jakoś już tak różowo nie wyglądała ta sprzedaż, że o problemach z Goldenem nie wspomnę. Po co więc to sadzenie drzewek? Życzę każdemu, aby wziął jak najlepsze pieniądze za tegoroczne jabłka, jednak musimy mieć na uwadze, że jeden sezon nie świadczy o niczym. Jeśli ktoś nie zarabiał przez ostatnie lata, to dlaczego uważa, że po tym sezonie się coś zmieni?

Nasza branża potrzebuje stabilizacji, wyklarowania stałej podaży owoców, na poziomie akceptowalnym przez rynek. Potrzebujemy przewidywalnych cen, które będą dawały regularną możliwość zarabiania. Potrzebujemy nawiązania trwałych relacji handlowych z klientami, aby wiedzieć co i dla kogo mamy produkować. Tak, mamy biznes pod chmurką i stąd pewna nieprzewidywalność ale naszym celem jest jej ograniczanie. Jeśli ktoś lubi ryzykowne i niepewne inwestycje, to sugerują bardziej Lotto niż sadownictwo, niższe koszty wejścia a i wygrane sporo większe niż w produkcji jabłek. Patrząc na nasz jabłkowy biznes, to zdecydowanie się skłaniam ku tezie, że większym problemem niż nadmiar jabłek, to jest nadmiar sadowników.