Zbiory, zagospodarowanie i opłacalność produkcji jabłek w 2016 roku

W roku 2015 zbiory jabłek były rekordowe i wyniosły około 4.0 mln ton. Były to owoce bardzo różnej jakości i odmian.

Zagospodarowanie i opłacalność produkcji jabłek rozpatruje się pod kątem sezonu handlowego, który trwa od 1 września do 31 sierpnia. Według Zakładu Ekonomiki Ogrodnictwa IERiGZ zagospodarowanie jabłek ze zbiorów 2015 roku było następujące:
                                       

Potrzeby na jabłka deserowe wyniosły około 1.8 mln ton. Przez rozdawnictwo więcej jabłek zostało do spożycia w kraju. Podobnie jak w poprzednich latach wysoki był udział jabłek przerabianych na różne przetwory. W tej wielkości co najmniej 50 % to jabłka deserowe dobrej jakości, reszta owoce niskiej jakości – przemysłowe.

W 2016 roku były podobne zbiory, około 4.0 mln ton, nieco lepszej jakości niż w roku 2015. Przewiduję następujące zagospodarowanie:

Bardzo różne były ceny skupu jabłek w czasie i między odmianami. Najwyższe były w miesiącach wrzesień – grudzień w 2015 roku oraz za odmiany jednokolorowe, jak Gala, Golden Delicious i RedJonaprince. W tym okresie średnia cena jabłek eksportowych odmian jednokolorowych wyniosła 1.36 zł/kg, Odmian dwukolorowych (Szampion, Idared, Jonagold, Ligol około 0.95 zł/kg, a jabłek przemysłowych ok. 0.46 zł/kg. Od stycznia 2016 roku do końca sezonu trwał spadek cen skupu. Za odmiany jednokolorowe od 1.44 do 1.12, odmiany dwukolorowe od 0.95 do 0.75, zaś przemysłowych do 0.25 zł/kg. Były to ceny za jabłka dobrej jakości. Przy gorszej jakości były istotnie niższe.

Całkowite koszty produkcji zależały o wysokości plonu, jakości jabłek i odmiany. Przy plonie około 50 ton z hektara, średniej jakości jabłka wahały się dla odmian jednokolorowych od 1.0 – 1.1 zł/kg a odmian dwukolorowych od 0.75 – 0.85 zł/kg. Przy takich cenach opłacalna była produkcja wszystkich owoców sprzedanych do końca grudnia 2015 roku. Lecz wtedy był relatywnie niski zbyt jabłek. Eksport wyniósł 159 tys. ton, zaledwie 17 % ogólnego eksportu w tym sezonie. W kraju rozdysponowano około 300 tys. ton, czyli 35 %.

Aby jabłka deserowe dobrze sprzedać przez cały sezon trzeba je przechowywać w chłodniach z kontrolowaną atmosferą. Koszty przechowania w takich chłodniach wynoszą w zł/kg: w listopadzie-grudniu 0.2, marzec-maj 0.3, później 0.4. Biorąc pod uwagę całkowite koszty produkcji i przechowania, łączne koszty w całym sezonie wahały się od 1.0 do 1.4 zł/kg dla odmian jednokolorowych, a odmian dwukolorowych od 0.75 do 1.15 zł/kg. Od stycznia do końca sezonu odpowiednio 1.2 – 1.4 i 0.9, i 1.15 zł/kg. Za odmiany jednokolorowe ceny były opłacalne do marca, a odmian dwukolorowych nieopłacalne od stycznia do końca sezonu. W tym okresie wyeksportowano 83 %, a w kraju sprzedano około 65 % jabłek deserowych. Szacuję, że ze  zbiorów 2015 roku, ceny były nieopłacalne za 2.3 – 2.4 mln ton jabłek. Opłacalna mogła być produkcja około 30 % jabłek deserowych, w tym do 15 % z niewielką nadwyżką. Był to jak dotąd  pod względem ekonomicznym, najtrudniejszy sezon dla producentów jabłek. Wielu ma poważne problemy ekonomiczne, zwłaszcza ci którzy osiągnęli niższe plony i gorszą jakość jabłek.

Nowy sezon handlowy zaczął się niskimi cenami skupu wszystkich jabłek. Z informacji Zakładu Ekonomiki Ogrodnictwa IERiGZ wynika, że są istotnie niższe niż jesienią 2015 roku. Średnie ceny skupu 10 odmian jabłek dobrej jakości wynosiły w zł/kg.

Różnica cen wyniosła dla jabłek deserowych 37 %, a przemysłowych 57 %. Bardzo duże były różnice między odmianami. Najwyższe były za jabłka odmiany Royal Gala od 1.2 do 1.5 zł/kg, najniższe Cortland i Lobo, średnio 0.78 zł/kg. po raz pierwszy jesienią 2016 roku były bardzo duże różnice cenowe w zależności od jakości. Jabłka deserowe niskiej jakości były o połowę tańsze od jabłek wysokiej jakości.

Nie potrafię sobie wytłumaczyć tak dużych różnic. Podobne były zbiory, lepsza jakość i większy zbyt. Eksport jabłek wyższy co najmniej o 60 tys. ton. Jeśli także w następnych miesiącach będą niskie ceny skupu, zapowiada się bardzo trudna sytuacja dla bardzo wielu producentów jabłek. Czekają ich trudne czasy, które można przetrwać m.in. przez uwzględnienie tylko kosztów bezpośrednich (wydatki), które stanowią 50 % kosztów całkowitych, ale tylko przez 2 – 3 lat.

Prof. dr Eberhard Makosz

Towarzystwo Rozwoju Sadów Karłowych

 Zapraszamy naszych Czytelników do dyskusji, Profesor Makosz w miarę możliwości ustosunkuje się do Państwa komentarzy i odpowie na zadane pytania.

W następnym artykule o dochodowości produkcji jabłek w naszym kraju.

×

×